Salvador Minuchin, ook wel de ‘vader’ van de gezinstherapie genoemd, was een vooraanstaand gezinstherapeut en ontwikkelaar van structurele gezinstherapie (SFT). Minuchin, geboren in 1921 in Argentinië, heeft belangrijke bijdragen geleverd op het gebied van psychotherapie, vooral op het gebied van gezinssysteemtherapie.
Zijn benadering was gericht op de structuur van gezinnen, waarbij hij de nadruk legde op de rollen, grenzen en interactiepatronen binnen het gezin. Minuchin geloofde dat disfunctionele gezinsstructuren vaak aan de basis lagen van psychologische problemen bij individuen. Door deze patronen te herstructureren, wilde hij een gezondere gezinsdynamiek bevorderen en het individuele welzijn verbeteren.
Minuchins werk heeft een diepgaande invloed gehad op het gebied van gezinstherapie, en zijn ideeën worden nog steeds bestudeerd en toegepast door therapeuten over de hele wereld. Hij overleed in 2017 en liet een rijke erfenis na op het gebied van psychotherapie.
Structurele gezinstherapie (SFT)
Structurele gezinstherapie (SFT) is een therapeutische benadering die in de jaren zestig door Salvador Minuchin en zijn collega’s is ontwikkeld. Het richt zich op het begrijpen en veranderen van de interacties en organisatie van een familiesysteem om aanwezige problemen aan te pakken. SFT is gebaseerd op de overtuiging dat disfunctionele gezinsstructuren bijdragen aan psychologische problemen en dat het veranderen van deze structuren tot positieve verandering kan leiden.
Sleutelconcepten in structurele gezinstherapie zijn onder meer:
- Familiestructuur
Dit verwijst naar de algehele organisatie van het gezin, inclusief rollen, grenzen, allianties en hiërarchieën. Minuchin benadrukte hoe belangrijk het is om te begrijpen hoe deze elementen op elkaar inwerken en bijdragen aan het functioneren van het gezin. - Hiërarchie
SFT onderzoekt de machtsdynamiek binnen een gezin en hoe deze relaties beïnvloedt. Minuchin stelde voor dat gezonde gezinnen duidelijke hiërarchieën hebben met de juiste niveaus van autoriteit en verantwoordelijkheid. - Grenzen
Grenzen definiëren de grenzen en verbindingen tussen gezinsleden en subsystemen binnen het gezin. Er ontstaan problemen wanneer grenzen te rigide zijn (wat resulteert in terugtrekking) of te diffuus (wat resulteert in verstrengeling). - Subsystemen
Families bestaan uit kleinere subsystemen, zoals ouder-kind- of broer-zusrelaties. SFT houdt rekening met de interacties binnen deze subsystemen en hun impact op de algehele gezinsstructuur. - Coalities
Coalities ontstaan wanneer gezinsleden allianties vormen tegen anderen binnen het gezin. SFT heeft tot doel ongezonde coalities te identificeren en aan te pakken om het evenwicht te herstellen en gezondere relaties te bevorderen. - Structurele mapping
Therapeuten die SFT gebruiken, maken vaak structurele kaarten of diagrammen om de organisatie van het gezin visueel weer te geven. Deze kaarten helpen bij het identificeren van patronen en interacties die bijdragen aan de gepresenteerde problemen. - Therapeutische technieken
SFT maakt gebruik van een verscheidenheid aan technieken om in te grijpen en structurele verandering teweeg te brengen, waaronder verbinding maken (afstemmen met het gezin), volgen (interactiepatronen observeren), grenzen stellen (grenzen verduidelijken en versterken) en enactments (rollenspelscenario’s om de dynamiek te verkennen).
Over het geheel genomen benadrukt Structurele Familietherapie het belang van het begrijpen en aanpassen van de gezinsstructuur om relationele en psychologische problemen aan te pakken. Het wordt veel gebruikt op het gebied van gezinstherapie en heeft ook andere therapeutische benaderingen beïnvloed.
Meer lezen over Salvador Minuchin
Uitspraken van Salvador Minuchin over familiestructuren
- In alle culturen prent het gezin zijn leden in met eigenheid. De menselijke ervaring van identiteit bestaat uit twee elementen; een gevoel van verbondenheid en een gevoel van afgescheidenheid. Het laboratorium waarin deze ingrediënten worden gemengd en verstrekt, is de familie, de matrix van identiteit.
- Ik omschrijf familiewaarden als verantwoordelijkheid jegens anderen, toename van tolerantie, compromissen, ondersteuning, flexibiliteit. En in wezen de dingen die ik het stille levenslied noem: het voortdurende proces van wederzijdse aanpassing, zonder welke het leven onmogelijk is.
- Alleen het gezin, de kleinste eenheid van de samenleving, kan veranderen en toch voldoende continuïteit behouden om kinderen op te voeden die geen ‘vreemdelingen in een vreemd land’ zullen zijn, die stevig genoeg geworteld zullen zijn om te groeien en zich aan te passen.
- De toetssteen voor het gezinsleven is nog steeds het legendarische ‘en dus trouwden ze en leefden nog lang en gelukkig’. Het is geen wonder dat elk gezin niet aan dit ideaal voldoet.
